Artykuły

Zatrzymane zęby to przypadek, w którym ząb nie wyrzyna się w przewidzianym czasie i pozostaje całkowicie lub częściowo schowany w kości lub tkankach miękkich jamy ustnej. Dotyczy to zarówno zębów stałych, jak i mlecznych, choć częściej występuje w uzębieniu stałym. Najczęściej zatrzymaniu ulegają trzecie trzonowce (tzw. ósemki), kły oraz drugie przedtrzonowce​​.

Przyczyny zatrzymania zębów

Przyczynami zatrzymania zębów są zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Do najważniejszych należą:

• Niedobór miejsca w łuku zębowym, który może wynikać z nieprawidłowej budowy szczęki lub żuchwy.
• Nieprawidłowe położenie zawiązka zęba, które uniemożliwia jego prawidłowe wyrzynanie.
• Czynniki hormonalne, takie jak zaburzenia w funkcjonowaniu tarczycy czy przysadki mózgowej.
• Przeszkody mechaniczne, np. torbiele, guzy czy obecność innych zębów blokujących drogę wyrzynania.
• Czynniki genetyczne, w tym dziedziczne skłonności do nieprawidłowego rozwoju zębów​​.

Objawy zębów zatrzymanych

Zęby zatrzymane mogą przez długi czas nie dawać objawów, ale w niektórych przypadkach powodują:

• Ból i obrzęk w okolicy zatrzymanego zęba.
• Powstawanie stanów zapalnych dziąseł i otaczających tkanek.
• Rozwijanie torbieli lub ziarniniaków.
• Zmiany w ustawieniu innych zębów, prowadzące do wad zgryzu.
• Zaburzenia funkcji żucia i estetyki uśmiechu​​.

Diagnostyka zębów zatrzymanych

Rozpoznanie zębów zatrzymanych opiera się na badaniu klinicznym oraz obrazowaniu radiologicznym. Najczęściej stosuje się zdjęcia pantomograficzne oraz tomografię komputerową, które umożliwiają dokładne określenie lokalizacji zęba i jego stosunku do otaczających struktur​​.

Leczenie i postępowanie

Leczenie zębów zatrzymanych zależy od ich lokalizacji, stanu klinicznego oraz potencjalnych powikłań. Wyróżnia się następujące metody:

• Ekstrakcja chirurgiczna – standardowe postępowanie w przypadku zębów, które powodują ból, infekcje lub deformacje zgryzu.
• Ortodoncja – stosowana w sytuacjach, gdy istnieje możliwość przesunięcia zatrzymanego zęba na właściwe miejsce w łuku zębowym.
• Obserwacja – w przypadku zębów, które nie powodują objawów i nie zagrażają zdrowiu jamy ustnej​​.

Profilaktyka i edukacja pacjentów

Regularne wizyty u dentysty oraz wykonywanie zdjęć diagnostycznych pozwalają na wczesne wykrycie problemu. Edukacja pacjentów na temat higieny jamy ustnej i konsekwencji zębów zatrzymanych jest ważna, aby zapobiec potencjalnym powikłaniom.

Dzięki postępowi w diagnostyce obrazowej oraz nowoczesnym metodom leczenia możliwe jest skuteczne radzenie sobie z tą jednostką chorobową, zapewniając pacjentom komfort i zdrowie